Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Quảng Trị khẩn trương hoàn thiện các thủ tục đầu tư; quản lý, sử dụng vốn được hỗ trợ đúng quy định và bảo đảm hiệu quả. Đối với số vốn còn thiếu, ưu tiên bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2021 theo quy định của pháp luật về đầu tư công để thực hiện, sớm hoàn thành tuyến đường để đưa vào sử dụng, đảm bảo hiệu quả đầu tư. Tuyến đường này có điểm đầu tại thị trấn Bến Quan, huyện Vĩnh Linh và điểm cuối là xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa với tổng chiều dài 63,7 km. Thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã đầu tư xây dựng hoàn thành 40,7 km, còn 23 km từ trung tâm xã Vĩnh Ô đến xã Hướng Lập chưa được xây dựng.

Công tác khắc phục hậu quả tại xã Hướng Việt sau đợt lũ lụt tháng 10/2020

Có chứng kiến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng của các đợt bão, lũ dồn dập trong tháng 10/2020 trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là ở khu vực phía Tây Quảng Trị mới thấy hết ý nghĩa to lớn, niềm phấn khởi của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân các xã vùng hưởng lợi: Hướng Việt, Hướng Lập, Hướng Sơn, Hướng Phùng (huyện Hướng Hóa) và xã Vĩnh Ô (huyện Vĩnh Linh) khi đón nhận tin vui tuyến đường nối liền giữa nhánh Đông với nhánh Tây đường Hồ Chí Minh sẽ được khai thông. Tuyến đường này được xác định là tuyến giao thông huyết mạch, có vai trò chiến lược quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, đặc biệt là phục vụ đắc lực công tác cứu hộ, cứu nạn khi xảy ra thiên tai trên địa bàn 5 xã nói trên và cả khu vực phía Tây huyện Vĩnh Linh, phía Bắc huyện Hướng Hóa.

Trong đợt mưa lũ diễn ra từ ngày 16- 18/10/2020, các xã Hướng Việt, Hướng Lập, huyện Hướng Hóa bị thiệt hại nặng nề, giao thông bị chia cắt và bị cô lập dài ngày. Hướng Việt là địa phương thiệt hại nặng nhất do mưa lũ. Toàn khu vực trung tâm xã bị ngập nước hoàn toàn, có nơi ngập sâu 2 mét, trụ sở UBND xã và các cơ sở như trường học, trạm y tế, nhiều nhà dân đều bị ngập nước gây hư hại; nhiều tài sản, gia súc, gia cầm bị cuốn trôi; hầu hết diện tích sản xuất hoa màu bị vùi lấp. Sau lũ, cả hai địa phương này đều bị cô lập do tuyến giao thông duy nhất vào được địa bàn là đường Hồ Chí Minh nhánh Tây bị sạt lở nghiêm trọng. Công tác khắc phục hậu quả của mưa lũ gặp nhiều khó khăn do giao thông bị chia cắt, lực lượng tại chỗ mỏng, thiếu phương tiện cơ giới. Sau nhiều ngày bị cô lập, đến ngày 22/10/2020, Bộ Quốc phòng đã phải dùng máy bay trực thăng vận chuyển lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh để tiếp tế, cứu trợ Nhân dân và vận chuyển những người bị thương ra khỏi địa bàn để cứu chữa.

Trực tiếp kiểm tra tình hình thiệt hại do mưa lũ và thăm hỏi, hỗ trợ người dân địa phương, nhưng để đến được hai xã Hướng Lập và Hướng Việt, đoàn công tác của Tỉnh ủy, UBND tỉnh phải di chuyển theo đường Hồ Chí Minh nhánh Đông ra huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình và tiếp tục đi theo Tỉnh lộ 10 (Quảng Bình) để đến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây và vào khu vực bị cô lập. Trong khi đó tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây từ thị trấn Khe Sanh đi Hướng Việt trong thời điểm mưa lũ xảy ra cũng không lưu thông được do tình trạng sạt lở trên đèo Sa Mù rất nghiêm trọng. Ngay thời điểm khẩn trương khắc phục hậu quả lũ lụt, tỉnh Quảng Trị đã có văn bản đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ quan tâm sớm đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối từ xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh đi xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa nhằm phá thế độc đạo đối với khu vực này, đặc biệt là tạo sự linh hoạt kết nối, thông tuyến khi xảy ra thiên tai.

Có thể thấy, tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây là tuyến độc đạo dẫn đến các xã miền núi phía Tây của tỉnh nên khi tuyến đường này bị hư hỏng đã khiến công tác cứu hộ, cứu nạn, tiếp tế lương thực cho người dân trong đợt lũ vừa qua gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, phía Tây Bắc tỉnh Quảng Trị có tuyến đường nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây đã được đưa vào quy hoạch phát triển ngành giao thông vận tải và đã lập dự án đầu tư vào năm 2017. Do vậy, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định hỗ trợ tỉnh Quảng Trị 100 tỉ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2020 để hoàn thiện 23 km đường của dự án đường nối nhánh Đông với nhánh Tây đường Hồ Chí Minh có ý nghĩa rất quan trọng. Bên cạnh chức năng phá thế độc đạo, tạo sự linh hoạt kết nối, thông tuyến khi xảy ra thiên tai, tuyến đường này khi hoàn thành, đưa vào sử dụng sẽ đóng vai trò to lớn trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội khu vực vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn của tỉnh.

Khi tuyến đường được khơi thông, ngay từ điểm đầu, xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh là địa phương hưởng lợi sớm nhất. Những năm qua, cùng với tập trung xây dựng nông thôn mới, huyện Vĩnh Linh xác định nhiệm vụ quan tâm đặc biệt là “Giảm nghèo bền vững cho 11 thôn bản có tỉ lệ hộ nghèo cao ở 3 xã Vĩnh Ô, Vĩnh Khê, Vĩnh Hà” và đã đem lại nhiều kết quả tích cực. Đến nay, tỉ lệ hộ nghèo tại 3 xã này đã giảm bình quân hằng năm đạt 6,24% (đạt so với mục tiêu đề án là 5-7%); tỉ lệ hộ nghèo ở 11 bản giảm 7,22%. Triển vọng về giảm nghèo bền vững, vươn lên khá giả của những địa phương nơi điểm xuất phát của tuyến đường này là rất khả quan khi thông xe toàn tuyến, giao thương thuận lợi.

Đối với các xã Hướng Việt, Hướng Lập, Hướng Sơn, Hướng Phùng (huyện Hướng Hóa), việc hoàn thành tuyến đường sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng- an ninh tại khu vực biên giới trọng yếu của tỉnh. Bên cạnh đó, những năm qua, ngành du lịch huyện Hướng Hóa đã có bước phát triển và đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đặc biệt các danh lam thắng cảnh đẹp ở Hướng Hóa như: Hệ thống thác nước ở xã Hướng Phùng, Hướng Việt; hệ thống hang động ở Hướng Việt, Hướng Lập, Hướng Sơn... đã trở thành những điểm du lịch hấp dẫn. Cánh đồng điện gió ở xã Hướng Linh, những vườn hoa tập trung ở Sa Mù, mô hình homestay đang dần hình thành ở một số địa phương phía Bắc huyện cũng đang trở thành điểm đến của đông đảo du khách gần xa. Việc kết nối giao thông thông suốt sẽ thúc đẩy ngành du lịch huyện Hướng Hóa phát triển hơn nữa trong tương lai gần.

Có thể khẳng định, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định hỗ trợ tỉnh Quảng Trị 100 tỉ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2020 để hoàn thiện 23 km đường của dự án đường nối nhánh Đông với nhánh Tây đường Hồ Chí Minh sẽ tạo điều kiện quan trọng để các địa phương miền núi của tỉnh phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng- an ninh khu vực biên giới. Thể hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước là các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng- an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phải toàn diện, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, phát huy lợi thế, tiềm năng của vùng và tinh thần tự lực của đồng bào dân tộc thiểu số để thúc đẩy việc kết nối với các vùng phát triển, tạo động lực cho Nhân dân vươn lên, ổn định cuộc sống.